Άγιος Νικόλαος Ριτζάνων Οξύλιθος
Εξερευνώ ένα μνημείο της περιοχής μου στο πλαίσιο των καλοκαιρινών δραστηριοτήτων της Βιβλιοθήκης του Συλλόγου των απανταχού Οξυλιθιωτών
Καλοκαίρι 2016
Το μνημείο
Ποια εποχή κτίστηκε;
- 1304 μ.Χ.
- Ποιος αιώνας; 14ος αιώνας –Τότε ήταν οι Ενετοί στην Εύβοια
- Πόσοι αιώνες έχουν περάσει από τότε;
21ος-14ος= 700 χρόνια
Το μνημείο υπάρχει στον Οξύλιθο 7 αιώνες.
Που βρίσκεται;
Στον Οξύλιθο, στο συνοικισμό Ριτζάνοι, έναν συνοικισμό του χωριού πολύ παλιό. Η ονομασία του συνοικισμού προέρχεται από το επώνυμο Ρίγκος. Ρίγκος και Ριγκόπουλος προέρχεται από το AR (RIGO) (Ερρίκος).
Το όνομα διαδόθηκε στην Εύβοια την εποχή της Φραγκοκρατίας. Ήταν και πολύ διαδεδομένο στις χώρες της Βορείου και Δυτικής Ευρώπης, σαν κύριο ανδρικό όνομα, του οποίου η αρχική σημασία στην παλαιά Γερμανική ήταν «ο ισχυρός της πατρίδος».
Το όνομα τούτο το έφεραν, βασιλείς, ηγεμόνες, πρίγκιπες, τοπικοί αρχηγοί, βαρώνοι και άλλοι. Αργότερα διαδόθηκε και στο λαό. Στο συνοικισμό αυτό είναι και ο Βυζαντινός ναός του Αγίου Νικολάου.
Πηγή: Κίμων Σταματούρος, σελ.181, Οξύλιθος: Ιστορία, Μνημεία, τοπωνύμια
Τι περιέχει;
Περιέχει τοιχογραφίες που φτιάχτηκαν την εποχή εκείνη με ορυκτά χρώματα για αυτό και έχουν μείνει ως τις μέρες μας.
Τις τοιχογραφίες τις έφτιαξαν ζωγράφοι που είχαν έρθει από μακριά, λέγεται από την Κωνσταντινούπολη.
Τοιχογραφία = Ζωγραφική πάνω στον τοίχο
Η Δυναστεία των Παλαιολόγων που ξεκινά το 1259, αποτελεί ίσως την τελευταία άνθηση της βυζαντινής τέχνης, κυρίως διότι κατά αυτή την περίοδο εντείνεται η αλληλεπίδραση μεταξύ βυζαντινών και Ιταλών καλλιτεχνών.
Από τις τοιχογραφίες του ναού του Αγίου Νικολάου σώζονται σήμερα λίγες.
Άγιος Κοσμάς
Πτυχές από το ρούχο Αγίας
Απόστολοι (;)και Άγγελος(;)
Παντοκράτορας
Κτητορική επιγραφή
Κτητορική επιγραφή
Η κτητορική επιγραφή είναι πολύ σημαντικό εύρημα για έναν ναό γιατί γράφει πότε κτίστηκε από ποιον και πολλές φορές ποιος τον σχεδίασε το ναό.
Για να δούμε τι γράφει η κτητορική επιγραφή του Αγίου Νικολάου
Τι γράφει η κτητορική επιγραφή
«Ἀνεκαινίσθη ὁ θεῖος καὶ πάνσεπτος Ναός οὗτος τοῦ ἐν Ἀγίοις πατρός ἡμῶν Νικολάου παρά συνδρομῆς καὶ ἐξόδων Λέοντος τοῦ Αβδελά καὶ τῆς συμβίας αὐτοῦ Εἰρήνης καὶ τοῦ υἰοῦ αὐτοῦ Δημητρίου ἃμα συμβίας καὶ τέκνοις, έτος 6812 από κτ. κόσμου ΣΤΩΙΒ Ν.Β. (δηλαδή 1304 από Χριστού )
Δηλαδή
Ανακαινίστηκε ο ιερός και άξιος σεβασμού αυτός ναός του Αγίου Νικολάου με τη συνδρομή και τα έξοδα του Λέοντος του Αβδελά και της γυναίκας του Ειρήνης, του γιου του Δημητρίου, της γυναίκας του και των παιδιών αυτού το έτος 1304 μ.Χ.
Πότε συντηρήθηκε;
Συντηρήθηκε το 2015, τόσο η τοιχοποιία όσο και οι τοιχογραφίες από αρχαιολόγους, συντηρητές τέχνης και εργάτες.
Ο Άγιος Νικόλαος Ριτζάνων έχει κηρυχθεί μνημείο από το 1921.
Από ποιόν
Υπεύθυνη για τα μνημεία στην Εύβοια είναι η Εφορεία Αρχαιοτήτων Εύβοιας, η οποία έχει την ευθύνη συντήρησης και αποκατάστασης του μνημείου.